Dünya Bankası’nın 6 Mart 2024 tarihinde açıkladığı verilere göre; Pasifik Adaları’nın 2023 yılında kaydettiği ekonomik büyüme yüzde 5.5’e gerilemiştir. Bazı ülkelerde turizm ve yurtdışındaki işçilerden gelen göçmenlerin gönderdiği para yeniden canlanmış, ancak diğerlerini siklonlar ve kuraklıklardan kaynaklanan şoklar engellemiştir.[1]
Covid-19 kapanmalarının ardından sınırların açılması, turizmi canlandırmış ve Pasifik işçilerinin yurtdışından para göndermelerini artırmıştır. Bu durum, Samoa ve Tonga gibi ülkelerdeki toparlanmada önemli bir rol oynamıştır.[2]
Rapor, turizmin ve göçmenlerin gönderdiği paraların Fiji’de önemli bir rol oynadığını belirtmiştir. 2023 yılında yüzde 8 büyüme kaydeden Fiji, %20 oranında ekonomik toparlanmanın görüldüğü 2022 yılına göre daha düşük bir performans sergilemiştir. Ancak bu, pandemi öncesi seviyelerin üzerinde kalmıştır. Öte yandan Fiji, Pasifik Adaları ekonomisinin yarısını oluşturmaktadır.[3]
Fiji hariç Pasifik Adaları yüzde 2.7’lik bir büyüme kaydetmiş ve 2022 yılındaki %0.5’ten yukarı çıkmıştır. Avustralya’nın adadaki bir göçmen işleme merkezini küçültmesinin ekonomik etkisini hisseden Nauru ve siyasi istikrarsızlık yaşayan Vanuatu geride kalmıştır. Dünya Bankası, Pasifik Adaları ülkelerini; turizme ve göçmenlerin gönderdiği paralara dayalı olanlar ve diğer ülkelerin verdiği hibeler veya ücretlere dayalı olanlar olarak iki gruba ayırmıştır. Samoa’nın toparlanması ise 2023 yılındaki yüzde 5,6’lik büyümeyle ilk gruba liderlik etmiştir.[4]
İkinci grupta Kiribati, Tuvalu, Nauru, Marshall Adaları ve Mikronezya gibi ülkeler yer almaktadır. Nauru’nun büyümesi, Avustralya’nın oradaki bölgesel sığınma merkezini küçültmesi nedeniyle 2023 yılında %1’e düşmüştür. Dahası Kiribati’de kuraklık ve iklim değişikliği, balıkçılık gelirini azaltmıştır. Pasifik Adaları ülkelerinin 2024 yılında yüzde 3.5 ve 2025 yılında yüzde 3.3 oranında büyümesi beklenmektedir. Bu da oldukça önemli bir büyüme oranını göstermektedir.[5]
Dünya Bankası’nın Pasifik’teki Kıdemli Ekonomisti Ekaterine Vashakmadze, “Bölgenin potansiyel büyümesi oldukça düşüktür ve tüm bu şoklar nedeniyle bölge, pandemi öncesi trend büyümesine dönmede gerçekten geride kalıyor” demiştir. Özellikle eğitimde yatırımın önemli olduğunu belirten rapor; Kiribati, Tonga ve Tuvalu’da on yaşındaki çocukların üçte ikisinin uluslararası okuma standartlarını karşılamadığını ortaya koymuş ve bölge genelinde yoksulluğu azaltmak için öğretmen eğitimine daha fazla odaklanılması gerektiğini ciddi şekilde önermiştir.[6]
Palau, Mikronezya ve Marshall Adaları’nın Ücretsiz İttifak Anlaşması’nın finansman anlaşmalarını yenilemek için Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Kongresi’nin yasama geçirmesinin “hayati” olduğunu eklemiştir. 2022 yılında COVID-19 pandemisi hafiflediğinde, bölgenin ekonomisi %9.1 büyümüştür.[7]
Pasifik Adaları ekonomilerinin 2023 yılındaki performansı, turizm ve göçmenlerin gönderdiği paraların yanı sıra doğal afetlerin etkisiyle belirlenmiştir. Özellikle Covid-19 kapanmalarının ardından sınırların açılması turizm endüstrisini canlandırmış ve yurtdışındaki Pasifik işçilerinin göçmen olarak para göndermesini artırmıştır. Bu durum, özellikle Samoa ve Tonga gibi ülkelerde ekonomik toparlanmayı teşvik etmiştir.
Bazı ülkeler doğal afetlerin etkisi altında kalmıştır. Vanuatu gibi ülkeler, iki siklonla ve siyasi istikrarsızlıkla mücadele etmiştir. Bu tür doğal afetler ve siyasi belirsizlikler, ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyebilir ve bu ülkelerin kalkınma çabalarını zorlaştırabilir.
Öte yandan Nauru gibi ülkeler, Avustralya’nın göçmen işleme merkezini küçültmesiyle ekonomik darbe almıştır. Bu gibi durumlar, ekonomik çeşitliliğin önemini vurgulamakta ve bir ülkenin tek bir endüstriye aşırı derecede bağımlı olmasının risklerini göstermektedir.
Bununla birlikte Pasifik Adaları ekonomilerinin karşılaştığı zorluklar, bölgesel ve uluslararası işbirliğiyle desteklenmesi gereken karmaşık sorunlardır. Bu, bölgesel entegrasyon, ticaret ve kalkınma programları, teknoloji transferi ve kapasite geliştirme faaliyetleri gibi alanlarda güçlü bir işbirliği gerektirmektedir.
Dünya Bankası’nın önerdiği gibi, bu ülkelerin uzun vadeli büyüme için yatırım yapması gerekmektedir. Özellikle eğitime yapılan yatırımların yoksulluğu azaltmada ve insan sermayesi geliştirmede kritik öneme sahip olduğu görülmektedir. Öğretmen eğitimine odaklanılması, öğrencilerin uluslararası standartları karşılamasına yardımcı olabilir ve bu da uzun vadede ekonomik kalkınmayı destekleyebilir.
Sonuç olarak Pasifik Adaları ekonomileri önemli zorluklarla karşı karşıyadır. Ancak doğru politika ve yatırımlarla sürdürülebilir bir büyümeyi teşvik etmek mümkündür. Bu noktada hem yerel hükümetlerin hem de uluslararası toplumun desteği oldukça önemlidir.
[1] “Pacific Islands Face Challenges as Growth Slows, Says World Bank”, Reuters, https://www.reuters.com/world/asia-pacific/pacific-islands-face-challenges-growth-slows-says-world-bank-2024-03-05/, (Erişim Tarihi: 06.03.2024).
[2] “Pacific Islands Face Challenges as Growth Slows, Says World Bank”, U. S. News, https://t.ly/HD3g2, (Erişim Tarihi: 06.03.2024).
[3] “Pacific Island Countries Growth to Slow Down in 2024 – World Bank”, RNZ, https://www.rnz.co.nz/international/pacific-news/510988/pacific-island-countries-growth-to-slow-down-in-2024-world-bank, (Erişim Tarihi: 06.03.2024).
[4] “Pacific Islands Face Challenges as Growth Slows, Says World Bank”, Reuters, https://www.reuters.com/world/asia-pacific/
[5] “Pacific Islands Face Challenges as Growth Slows, Says World Bank”, a.g.e, (Erişim Tarihi: 06.03.2024).
[6] “Pacific Islands Face Challenges as Growth Slows, Says World Bank”, News Break, https://www.newsbreak.com/news/3357016106281-pacific-islands-face-challenges-as-growth-slows-says-world-bank, (Erişim Tarihi: 06.03.2024).
[7] “Pacific Islands Face Challenges as Growth Slows, Says World Bank”, AoL, https://www.aol.com/news/pacific-islands-face-challenges-growth-232257532.html, (Erişim Tarihi: 06.03.2024).
