Çok sayıda etnik gruba ev sahipliği yapan Sahra Altı Afrika ülkeleri günümüz konjonktüründe Sahra Çölü’nün güneyinde kalan ülkeler olarak nitelendirilmektedir. Sahra Altı Afrika, 48 farklı ülkeyi barındıran ve oldukça kalabalık bir bölge olarak dikkat çekmektedir.
Tarihsel süreçte Sahra Altı Afrika’ya olan ilgi çeşitli şekillerde kendini göstermiş olsa da özellikle Soğuk Savaş döneminde Batı ve Doğu blokları, bölgeyi kendi hedef ve ideolojileri ekseninde desteklemeye çalışmıştır. Ancak bu destek ilerleyen süreçte bölge ülkelerinde birtakım istikrarsızlıkların oluşmasına ve bölgenin aktörler tarafından yıpratılmasına yol açmıştır.
Soğuk Savaş sonrasında bölgeye olan ilgi ve desteklerde büyük oranda bir azalma görülmüş ve bu durum, aktörlerin Sahra Altı Afrika bölgesindeki ekonomik ve siyasi varlığının gün geçtikçe azalmasıyla sonuçlanmıştır.
Uluslararası ilişkilerde ve mevcut konjonktürde değişen gelişmeler ve yenilenmeler, Soğuk Savaş sonrasında ilginin azaldığı Sahra Altı Afrika bölgesine olan ilginin tekrardan canlanmasına sebebiyet vermiştir. Bu yüzden Sahra Altı Afrika’nın artan önemi, çeşitli faktörlerin bir araya gelmesiyle şekillenmiştir. Bu faktörler başta ekonomik olmak üzere stratejik planlar, demografik yapı ve güvenlik gibi temel alanlarda kendini göstermiştir.
Öncelikle ekonomik faktörler incelendiğinde, Sahra Altı Afrika’nın sahip olduğu ekonomik fırsatlar ve bölge ülkelerinin ekonomik büyüme potansiyeli, bu coğrafyaya olan ilginin artmasının temel sebebi olarak görülmektedir. Bu ülkelerin dinamik ve genç bir nüfusa sahip olması, potansiyel bir ekonomik güç oluşturmakta ve var olan bu insan sermayesi ekonomik büyüme açısından büyük bir avantaj sağlamaktadır. Ayrıca, bölgede gelişen pazarlar, büyüme potansiyeli taşıyan sektörler ve hızla artan tüketici talepleri, Sahra Altı Afrika’yı ekonomik açıdan çekici kılan faktörler arasındadır.
Bölgenin stratejik konumu da yaşanan gelişmeler ve planlanan hedefler doğrultusunda dikkat çekmektedir. Özellikle Hint Okyanusu ve Atlantik olmak üzere stratejik deniz yollarına kıyıdaş olması, büyük güçlerin ilgisinin artmasına yol açmaktadır. Ayrıca doğal kaynak zenginliği de bölgenin öneminin artmasındaki etkenlerden biridir. Bu noktada bölgede bulunan çeşitli ve değerli hammaddelerin yanı sıra, bölge ülkelerinde çıkarılan zengin petrol ve maden yataklarının bulunması, Sahra Altı Afrika’nın stratejik öneminin artmasında doğrudan etkili görülmektedir. Var olan bu zenginlik, bölgenin diğer aktörlerle olan etkileşimini arttırdığı gibi çeşitli uluslararası yabancı yatırımcıların da dikkatini çekmektedir.[1]
Genel olarak değerlendirmek gerekirse Sahra Altı Afrika bölgesi, gelişen ve değişen konjonktürde önemini ve değerini günden güne arttırmıştır. Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin ekonomik fırsatlar, stratejik konum ve doğal kaynaklar açısından ilgi gösterdiği bu bölge; sadece bölgesel değil, aynı zamanda küresel güç mücadelesinde de önemli bir yer tutmaktadır.
[1] Selçuk Balı, “Küresel Finansal Ekonomik Krizin Sahra Altı Afrika ve Baltık Ülkeleri’nin Ekonomik Etkileri”, Sosyal Araştırmalar, https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/impacts-of-the-global-financialeconomic-crisis-to-the-economies-of-subsaharan-africa-and-baltic-countries.pdf, (Erişim Tarihi: 06.11.2023).
