Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Birleşmiş Milletler İklim Konferansı’na (COP28) ev sahipliği yapmadan hemen önce 2-5 Ekim 2023 tarihlerinde Abu Dabi Uluslararası Petrol Fuar ve Konferansı (ADIPEC 23) düzenlemiştir. Konferansın başlıca konuları arasında iklim krizi, artan enerji fiyatları ve şirketlerin net sıfır emisyon yol haritaları yer almıştır. COP28 Konferans Başkanı Sultan Al Jaber, petrol ve gaz şirketlerini iklim değişikliği için “çözüm merkezi” olmaları konusunda teşvik edici toplantılar yapmıştır. Sektörün enerji arz-talep güvenliğini sağlamak ve küresel enerjide ihtiyaçları kesintisiz olarak karşılamasına karşın net sıfır hedefleri için soru işaretleri devam etmektedir.[i]
Al Jaber, günde 4 milyon varil ham petrol çıkarma kapasitesine sahip devlet kontrolündeki Abu Dabi Petrol Şirketi’nin CEO’su olarak görev yapmaktadır. Şirket, günlük 5 milyon varil günlük petrol üretmeyi planlamaktadır. Bu yılki konferansın “daha hızlı karbonsuzlaştırma” üzerine odaklandığı vurgulanmıştır. Buna rağmen etkinlik, aslında iklim değişikliğini tetikleyen karbon yakıtlarının sondajı, işlenmesi ve satışıyla ilgili gerçekleştirilmiştir. Al Jaber, dünyanın yakın dönemde bu boşluğu kapatmak için petrol ve gaza güvenmesi gerektiğini defalarca beyan etmiştir.[ii]
Dünya, COP28’e doğru giderken küresel ölçekte yaşanan uluslararası güvenlik problemleri, enerji güvenliğinin tekrardan tartışılmasına yol açmıştır. COP28 öncesi yapılmış konferansta iklim aktivistlerinin beklentileri, iklim değişikliğini engelleyici yapıcı bir yol haritasının çıkması olmuştur. ADIPEC 23, bu beklentileri gölgede bırakarak “enerji güvenliği” konferansı haline gelmiştir.
Konferansın ve COP28’in Abu Dabi’de yapılması kararı sonrasında BAE, iklim aktivistlerinin yoğun eleştirisine maruz kalmıştır. Başlıca hassasiyetlerin sebepleri arasında ülkenin petrol ve gaz üretiminin küresel ısınmayı tetiklemesi yer almaktadır. Buna karşın Al Jaber’in açıklaması, küresel sektörün realitelerini ortaya çıkartmıştır:[iii]
“Fosil yakıtların azaltılması kaçınılmazdır. Aslında, bu iklim değişikliği de kaçınılmazdır. Ancak bu, adil, hızlı, düzenli, eşit ve sorumlu bir kapsamlı enerji geçiş planının bir parçası olmalıdır.”
Petrol endüstrisi toparlanma eğilimindedir. Petrol fiyatları, koronavirüs pandemisinin sıkıntıları sırasında kısa süreliğine negatif seviyelere düştükten sonra şu anda varil başına yaklaşık 92 dolardan işlem görmeye devam etmiştir. Dizel fiyatlarının da Rusya’nın yakıt ihracatını durdurması nedeniyle yükselmesi beklenmektedir. Bu da taşıma fiyatlarını artırarak küresel enflasyonu kötüleştirecek ve bu maliyetlerin tüketicilere yansıtılmasına yol açacaktır.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ülkelerini temsilen toplantıya katılan Genel Sekreter Heysem el Gays, “Bugünün küresel ekonomik refahının temeli enerji güvenliğidir.” ifadelerini kullanmıştır. Öte yandan büyük petrol ve gaz şirketlerine hitap eden Al Jaber, enerji sektörünün iklim krizinin anahtar bir parçası olduğunu açıklamıştır:[iv]
“Çok uzun süredir bu endüstri, sorunun bir parçası olarak görüldü. Bazı durumlarda ilerlemeyi engellediği düşünüldü. Bu etkinlik, aslında dünyaya çözümün merkezi olduğunuzu gösterme fırsatınızdır.”
ADIPEC 23 çerçevesinde 20 petrol ve gaz şirketi, 2050 yılından önce veya 2050 yılında “karbon sıfır” noktasına gelmeyi ve rutin endüstriyel gaz yakma işlemlerini 2030 yılına kadar ortadan kaldırmayı taahhüt ettiklerini ilan etmişlerdir. Ancak küresel arz-talep dengesinin görmezden gelinerek net ve keskin şekilde üretimin kesilmesi, piyasalar için “kaos” olarak adlandırılmaktadır. Üretici firmaların artık “petrol ve doğalgaz” şirketleri yerine yenilebilir enerji kaynaklarının da yer aldığı “enerji” şirketleri olarak hibrit bir şekilde dönüşümlerini tamamlaya çalıştıkları görülmüştür.
Konferansta dikkat çeken teknolojik çalışmalardan birisi olan hidrojen enerji çözümlerinde önde gelen bir sağlayıcı olan VYMPEL Technologies, şirketin en son hidrojen üretim ve depolama teknolojilerini tanıtmıştır. Şirket, özellikle Dew Point Analizörü ve Cong Prima gibi sıfır emisyon teknolojilerine odaklanmıştır. Bu öne çıkan şirketler, yeşil enerji teknolojilerini öne çıkarmak için ADIPEC 23’te bir araya gelen birçok yenilikçi işletmenin sadece bir örneğini temsil etmiştir. Bu etkinlik, endüstrinin sürdürülebilir bir geleceğe olan bağlılığının bir kanıtı olarak durmaktadır. Yeşil enerji inovasyonunun en son gelişmelerinin sergilemesi, platformu daha da etkin hale getirmiştir.[v]
Bu bilgiler ışında COP28 öncesi karbon üretici firmalar ve yeşil dönüşüm çelişkileri devam ederken baz santrallerin enerjideki talepleri karşılama rolü sürmektedir. İleriki dönemlerde hidrojen depolama ve yakalama teknolojilerinin gelişmesiyle beraber fosil yakıtların azalacağını ve hidrojenin yakıt olarak yeni bir pazar oluşturacağı analiz edilmiştir. Yenilebilir enerjiye büyük oranda geçişin, fosil yakıtların yerini uzun vadede tutmayacağı ve fiyat istikrarını yakalayamayacağı belirtilmiştir. Konferansta sergilenen yeni hibrit teknolojilerin geleceğimiz açısından küresel enerji sektörüne yeni bir sayfa açacağının vurgusu da yapılmıştır.
[i] “The UAE Holds a Major Oil and Gas Conference Just Ahead of Hosting UN Climate Talks İn Dubai”, AP, https://apnews.com/article/uae-emirates-oil-conference-cop28-climate-7633ba2ae5f9ff3d234888548b4f5800, (Erişim Tarihi: 03.10.2023).
[ii] Aynı Yer.
[iii] “UAE Holds Major Oil and Gas Conference Before Hosting COP 28 Climate Summit”, ENERGY MIX, https://www.theenergymix.com/2023/10/02/uae-holds-major-oil-and-gas-conference-before-hosting-cop-28-climate-summit/, (02.10.2023).
[iv] Aynı Yer.
[v] “Increased Focus on Green Technologies at ADIPEC 2023”, EMIRATES NEWS AGENCY-WAM, https://www.wam.ae/en/details/1395303204955, (Erişim Tarihi: 03.10.2023).
